Menu Filter

Werktuigendagen verzoenen capaciteit met bodemzorg

Onder een aangename nazomerzon vond de 32ste editie van de Werktuigendagen plaats in Oudenaarde. Ondanks de regen van de voorbije weken lag het terrein er goed bij en konden bijna alle demonstraties in prima omstandigheden doorgaan. Veiligheid, bodemgezondheid, precisielandbouw en automatisatie waren de kernbegrippen die de bezoekers van de Werktuigendagen in de praktijk vertaald zagen. Mastodonten van tractoren en machines tonen dat de zoektocht naar meer capaciteit en efficiëntie nog niet afgelopen is, maar in het Internationaal Jaar van de Bodem viel ons oog op een nieuwe, aanbevelenswaardige trend. Hoewel een bandendrukwisselsysteem behoorlijk prijzig is, geraken meer en meer landbouwers en loonwerkers overtuigd van het nut ervan.

Vlaams minister van Landbouw Joke Schauvliege kon niet aanwezig zijn op de opening van de beurs als gevolg van begrotingsbesprekingen in Brussel. Haar kabinetschef Landbouw Patricia Declercq, beursvoorzitter Georges Vankeerberghen, Boerenbondvoorzitter Piet Vanthemsche en tal van andere prominenten bezochten een aantal standen om zo officieel de aftrap van de beurs te geven. Op de stand van de Vlaamse overheid was er onder meer aandacht voor het onderzoek van het Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek (ILVO).

ILVO introduceerde er een nieuw type landbouwmachine, de roller-crimper, als alternatief voor chemische of intensieve mechanische vernietiging van groenbedekkers. “Onder impuls van beleidsmaatregelen zoals het mestactieplan of het gemeenschappelijk landbouwbeleid krijgen groenbedekkers een steeds grotere rol in de landbouw, maar op het tijdstip van de geplande vernietiging zijn het soms lastige klanten”, legt ILVO-onderzoeker Koen Willekens uit. Daar helpt de roller-crimper bij door de groenbedekker te knakken en plat te walsen tijdens het bloeistadium. Het voordeel is dat het volgende hoofdgewas zonder verdere bodembewerkingen gezaaid of gepland kan worden.

Aangezien bodemgezondheid één van de beursthema’s was, toonde ILVO er ook het onderzoek dat het doet naar bodemverdichting en bandenspanning. Uit testen blijkt dat de druk per vierkante centimeter op de bodem afneemt met 37 procent wanneer de bandenspanning wordt verminderd van 1,9 naar 0,5 bar. Als bonus komt daar nog een lager brandstofverbruik bovenop. Tijdens de werkzaamheden op de proefvelden in Merelbeke en Melle beproeft het onderzoeksinstituut momenteel een tractor met een bandendrukwisselsysteem. Daarmee kan je de bandendruk zonder tijdverlies doen dalen met het oog op veldwerkzaamheden en de banden weer oppompen alvorens de openbare weg op te rijden. Zo bescherm je de landbouwbodem tegen verdichting met een lage bandenspanning en kan je veilig de weg op zonder het ongemak van een verhoogde bandenslijtage door ‘slappe banden’. Op het slecht verkavelde Vlaamse platteland ligt een groot deel van de percelen niet rond de boerderij. Anders zou je er voor kunnen opteren om altijd met een lage bandenspanning te rijden.

“De belangstelling voor het systeem is bijzonder groot want boeren zijn er zich bewust van dat de bodem vastgereden wordt”, getuigt ILVO-onderzoeker Geert De Smet. Aangezien loonwerkers en fabrikanten blijven inzetten op meer capaciteit zullen het volgens De Smet de landbouwers moeten zijn die aandringen op meer zorg voor de bodem. Een bandendrukwisselsysteem mag gezien worden als een investering in de toekomst aangezien je daarmee het opbrengstpotentieel van de bodem veiligstelt. Helaas is het momenteel een nogal dure aangelegenheid. “Het systeem om de bandenspanning aan te passen, kost ongeveer 8.000 euro en je mag nog eens dezelfde kost rekenen voor banden die met dit systeem kunnen werken”, aldus Joris Relaes, administrateur-generaal van ILVO.

In de praktijk zullen het dus vooral loonwerkers zijn die de investering doen. Al zijn sommige van hun oogstmachines zo zwaar dat het amper mogelijk is om de bandenspanning te laten dalen. Fabrikanten hebben daar een antwoord op: rupsen monteren. In Oudenaarde zagen we een maïsdorser en bietenrooier rondrijden op rupsen en zelfs bij tractoren duikt deze nieuwigheid op. We zagen zowel een tractor aan het werk met twee paar rupsen als een exemplaar met één stel rupsen dat enkel de achterbanden verving.

Ook op de stand van de Vlaamse overheid toonde het Departement Landbouw en Visserij een bloemen- en graskruidenmengsel. Een landbouwer kan een perceelrand daarmee inzaaien tegen vergoeding in het kader van een beheerovereenkomst. Landbouwers doen er goed aan om er de lijst met beheerovereenkomsten op na te slaan want die is in 2015 aangepast. Nog tot 1 oktober hebben ze de tijd om zo’n vijfjarige overeenkomst met de Vlaamse Landmaatschappij (VLM) aan te gaan. Het bloemen- en graskruidenmengsel is overigens ook een mogelijkheid om te voldoen aan de eisen van de vergroening van het Europees landbouwbeleid. Volgens Jean-Luc Lamont van het Departement Landbouw & Visserij een aan te bevelen keuze gelet op de meerwaarde voor de agrobiodiversiteit en het positieve effect van nuttige insecten op het landbouwgewas.

In de tent waren de landbouwadministratie en VLM druk met het beantwoorden van vragen. Landbouwers wilden meer weten over de hervorming van het landbouwbeleid en over het nieuwe mestactieprogramma. Sommigen namen de gelegenheid te baat om hun ongenoegen te ventileren over de nieuwe regels. Het aantal veranderingen dat in 2015 op de landbouwers is afgekomen, is dan ook niet min. Bovendien hebben veel van die veranderingen met elkaar gemeen dat ze de boer geld kosten. In de eerste plaats gaat het dan over de vermindering van de rechtstreekse inkomenssteun. Heel wat landbouwers tasten nog in het duister omtrent de precieze omvang van het verlies aan toeslagrechten en zoogkoeienpremie. En niet iedereen is al op de hoogte van de versnelde uitbetaling van de inkomenssteun dit najaar, zoals het door minister Joke Schauvliege recent is aangekondigd.

Toch constateren Eef Goossens en Ruben Fontaine, persverantwoordelijke en diensthoofd aangiften bij het Departement Landbouw en Visserij, dat de meeste landbouwers het hoge tempo van alle veranderingen in 2015 behoorlijk goed weten bij te benen. “De aard van de vragen, bijvoorbeeld heel specifiek over het toegelaten oogsttijdstip van een grasgroenbedekker die meetelt als ecologisch aandachtsgebied, geeft aan dat landbouwers mee zijn met alle wijzigingen.” Neemt niet weg dat landbouwers zelf aangeven dat de regelgeving moeilijker wordt, de financiële steun lager en de kosten hoger. Over dat laatste werd vooral bij de Mestbank gemopperd vanwege het grotere aantal staalnemingen van het nitraatresidu op kosten van de boer. Door de inspanningen die minister Schauvliege deed om de landbouwcrisis te milderen, zullen metingen van de fosfaatvoorraad in de bodem wél terugbetaald worden.

Voor de meeste landbouwers zijn de Werktuigendagen een leuke uitstap om zulke kopzorgen even te vergeten. Ze maken er kennis met in de praktijk toepasbare innovaties die ze aan het werk kunnen zien alvorens zelf de investering te overwegen. Meer dan 180 constructeurs en invoerders waren er als de kippen bij om tal van nieuwigheden te demonstreren op het 120 hectare grote terrein. Naast de hierboven reeds beschreven trends van meer capaciteit en efficiëntie, liefst bij een lagere bodemdruk, merkten wij vooral op dat de boer blijft voortploegen ondanks alle aandacht voor niet-kerende grondbewerking. Het aantal demonstraties met ploegen moest weinig of niet onderdoen voor het aantal demonstraties met (diep)woelers, cultivatoren en schijveneggen.

Op de stand van het bieteninstituut KBIVB werd ons duidelijk dat de aard van het werktuig van ondergeschikt belang is. Aandacht voor de bodemstructuur moet altijd voorop staan, of je nu gaat ploegen dan wel de grond niet-kerend bewerkt. Zoals je goed en slecht ploegwerk kan afleveren, zo kan je ook een bieten- of andere teelt half doen slagen of half doen mislukken met het voorbereidende werk met de decompactor.

Deze 32ste editie van de Werktuigendagen was meteen ook de laatste voor beurscoördinator Annie De Groote. Zij gaat begin volgend jaar op pensioen. “Het fantastische weer, meer dan 75.000 bezoekers en de succesvolle demonstraties hebben er een prachteditie van gemaakt”, zei De Groote na afloop tevreden.

Bron: http://www.vilt.be/werktuigendagen-verzoenen-capaciteit-met-bodemzorg